Πώς θα πάτε
Κάθε εβδομάδα αναχωρούν από το αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος" με προορισμό τη Ρώμη 28 πτήσεις της Alitalia, 14 πτήσεις της Ολυμπιακής Αεροπορίας και 14 πτήσεις της Aegean Airlines. Η πτήση διαρκεί λιγότερο από δύο ώρες και η Ρώμη απέχει 35 χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο. Οι επισκέπτες μπορούν να φθάσουν στην πόλη σε μισή ώρα με το τρένο. Τα τρένα αναχωρούν κάθε είκοσι λεπτά από τις 5.30 το πρωϊ μέχρι τα μεσάνυχτα. Μία εναλλακτική λύση είναι και τα λεωφορεία που σταματούν ακριβώς έξω από τις αίθουσες του αεροδρομίου.
Πού να μείνετε
Πολλά τα ξενοδοχεία και οι πανσιόν στη Ρώμη. Καλύτερες τιμές μπορείτε να πετύχετε Ιούλιο- Αύγουστο και Νοέμβριο- Μάρτιο (εξαιρούνται οι γιορτές των Χριστουγέννων). Πάντως τα οικονομικά ξενοδοχεία σπανίζουν στο κέντρο της Ρώμης. Το πιο οικονομικό στο κέντρο της πόλης είναι το Campo de’ Fiori με μοναδική θέα της Ρώμης αν ανεβείτε στην ταράτσα.
Το παράξενο είναι ότι σπανίζουν τα δωμάτια στα πανάκριβα ξενοδοχεία. Πώς να μη είναι όμως δυσεύρετα όταν π.χ. το 5άστερο The Art ‘otel 5 διαθέτει μόνο επτά δωμάτια; Ρωτείστε στο Grand Hotel, κτίριο του 17ου αιώνα, ίσως είστε πιο τυχεροί. Σ αυτό έμεναν διάσημοι όπως Σοράγια, Μπριζίτ Μπαρντό, Μαστρογιάνι, Αλαίν Ντελόν…
Το Excelsior έχει μαρμάρινους τοίχους και δάπεδα, περσικά χαλιά,ακριβά έπιπλα και ανάλογη τιμή. Το D’ Inghilterra βρίσκεται στο κέντρο και διάσημοι πελάτες του ήταν ο Λιστ, ο Χέμινγουέϊ, ο Σόν Κόννερι και η Κλόντια Σίφερ. Τέλος, για να μη σας λείψουν τα μακροβούτια διαλέξτε να μείνετε στο Es Hotel. Τι κι αν είναι πανάκριβο, διαθέτει πισίνα χίλια τετραγωνικά.
Στη Ρώμη για πρώτη φορά...
Γύρω στις δέκα φορές ταξίδεψα στη Ρώμη. Όμως την πόλη την έμαθα πριν πάω, από την ταινία "Ντόλτσε Βίτα", ένα σατιρικό πορτραίτο της πόλης από τον σκηνοθέτη Φεντερίκο Φελίνι με το Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και την Ανίτα Έκμπεργκ. Μ' αυτήν οδηγό πήγα για πρώτη φορά ως την Όστια και αυτή με περπάτησε στην Απία Αντίκα. Είναι εύκολη πόλη και δεν χρειάζεται οδηγός. Ένα απλό σχεδιάγραμμα του κέντρου αν έχετε δεν πρόκειται να χαθείτε ακόμα κι αν θέλετε. Το δύσκολο είναι να συγκρατήσετε περιγραφές και λεπτομέρειες για τις 1.446 κρήνες, συντριβάνια και πίδακες (οι 809 είναι ηλικίας 400 και πλέον ετών), για τα 122 παλάτια και τις 242 σκάλες, ανάμεσά τους και δυό που έκτισαν ο Μπερνίνι και ο Μιχαήλ Άγγελος.
Πρόσφατα πήγα βράδυ στην Πιάτσα ντι Σπάνια και χάζευα τα σκαλιά της. Ήταν άδεια, αργά τη νύχτα. Η μικρή λιμνούλα ακύμαντη μπροστά στη Γόνδολα. Αποχώρησα με την ικανοποίηση πως, έστω κι αν ο Ντε Κίρικο "έφυγε", οι φοινικιές της βεράντας του με χαιρετούσαν από ψηλά κάθε φορά που σήκωνα το κεφάλι.
Τελευταίος, όσο μπορείς να είσαι τελευταίος το βράδυ και πρώτος στην ίδια αναλογία το πρωί, ήπια τον καπουτσίνο μου προσπαθώντας να αποφύγω τους Ιάπωνες που γεμίζουν το διπλανό "Καφέ Γκρέκο". Δεν ήταν θέμα ρομαντισμού, ούτε καν ονειροφαντασίας. Ήθελα να έχω τα σωστά πλάνα για την τηλεοπτική μου εκπομπή.
Ταυτόχρονα όμως είχα και τη σπάνια ευκαιρία, τέτοια ώρα, να φανταστώ τα τραπεζάκια του παλιού καφενείου να φιλοξενούν ακόμη τους διάσημους πελάτες του, των οποίων τις προτομές, φωτογραφίες και υπογραφές παρατηρούσα στους τοίχους. Οι ιστορικοί γράφουν ότι είναι το παλαιότερο (από το 1760) καφέ μπαρ του κόσμου, στέκι κατά καιρούς των Γκαίτε, Μπάϊρον, Σέλεϊ, Σατομπριάν, Γκολντόνι, Σοπενάουερ, Άντερσεν, Μαρκ Τουέιν, Μποντλέρ, Μπιζέ, Βάγκνερ, Τοσκανίνι, Λιστ, Μέντελσον, Κιτς, Ροσίνι, Ντ’ Ανούντσιο, Σταντάλ, Ντε Κίρικο, Γκόγκολ, γερουσιαστών, υπουργών και του Περτίνι, που ήταν τακτικός πελάτης του ακόμα και ως πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Σημειωτέον ότι κατά καιρούς η Ρώμη φιλοξένησε πολλούς διάσημους επισκέπτες: Γιόχαν Βόλφκαντ Γκέτε, Μαρτίνος Λούθηρος, Άγιος Ιγνάτιος, η Σουηδή Βασίλισσα Χριστίνα, ο Άγιος Δομίνικος, η αδελφή του Ναπολέοντα Παυλίνα Μποργκέζε, ο Λόρδος Βύρων, ο ζωγράφος Βελάσκεθ, ο Δάντης, ο 14 χρονος Μότσαρτ και ο Φραντς Λιστ. Στις μέρες μας δέχεται πάνω από 5.000.000 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο και είναι μια πόλη διαχρονικά γοητευτική, πλανεύτρα και απολύτως ερωτεύσιμη.
Μας λείπουν και μας λυπούν
Η λέξη "Ρώμη" είναι ελληνική. Τον 4ο π.Χ. αιώνα η Ρώμη ονομαζόταν "πόλις Ελληνίς" (Ηρακλείδης ο Ποντικός). Γι' αυτό το 330 η νέα πρωτεύουσα της χριστιανικής αυτοκρατορίας ονομάστηκε όχι Κωνσταντινούπολη, αλλά Νέα Ρώμη, διότι η Παλιά Ρώμη (της Ιταλίας) υποβαθμίστηκε σε επαρχιακή πόλη γιατί μεταφέρθηκε ολόκληρη στην ελληνική ανατολική (Tranlatio Urbis).
Σε κάθε βήμα πολλά στην ιταλική πρωτεύουσα θυμίζουν Ελλάδα. Όλα τα ελληνικά έργα αποτελούν λεία πολέμου μετά τη συντριβή των ελληνικών πόλεων από τους Ρωμαίους κατά την ελληνιστική περίοδο. Ο Πλούταρχος λέει ότι "μέχρι τότε η Ρώμη δεν είχε, ούτε γνώριζε τίποτα από τις κομψότητες και τις ομορφιές". Επίσης ο Φούλβιος Νοβίλιωρ, το 189 π.Χ., έστειλε από την Αμπρακία στη Ρώμη 785 χάλκινα και 230 μαρμάρινα αγάλματα. Ακόμα ο Στράβων βεβαιώνει ότι τα καλύτερα δημόσια μνημεία της Ρώμης προέρχονταν από θησαυρό που έφερε ο Μόμμιος, μετά την καταστροφή της Κορίνθου το 146 π.Χ. Τέλος ο Νέρων αργότερα θα αρπάξει από τους Δελφούς 500 αγάλματα- μόνο… Σημειωτέον ότι τον 3ο π.Χ. αιώνα υπολογίζεται ότι υπήρχαν στη Ρώμη μισό εκατομμύριο γλυπτά, περίπου ένα άγαλμα για δύο κατοίκους. Τα περισσότερα από αυτά από τους Γότθους το 410 και τους Βάνδαλους το 455.
Το σύμπλεγμα του Λαοκόοντα (1ου αι. μ.Χ.) ύψους 2,40 μέτρα στο Μουσείο του Βατικανού είναι αριστούργημα των Αθηνόδωρου, Πολύδωρου και Αγήσανδρου, καλλιτεχνών από τη Ρόδο. Το έκλεψαν και βρέθηκε κοντά στα ερείπια του ναού του Νέρωνα στις 14 Ιανουαρίου του 1506 μ.Χ. Η τρομερή αγωνία για τη μοίρα του ιερέα του Απόλλωνα και των γιών του, η θανάσιμη πάλη τους εναντίον των φιδιών θεωρείται ως το τελευταίο σημαντικό έργο της ελληνιστικής τέχνης. Οι γλύπτες Τζουλιάνο και Φραντζέσκο ντα Σανγκάλο με τον Μιχαήλ Άγγελο, που κατ' εντολή του πάπα Ιούλιου Β΄ εξέτασαν το εύρημα, το χαρακτήρισαν αριστούργημα, ενώ νωρίτερα ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος το χαρακτήριζε ως το ωραιότερο απ’ όλα τα γλυπτά και ζωγραφικά έργα. Αντίγραφο του υπάρχει σήμερα στο Μουσείο της Ρόδου.
Στολισμένη με αγάλματα που λεηλάτησαν οι ρωμαϊκές φάλαγγες από τις εκβολές του Ευφράτη, την έρημο της αφρικανικής Νουβίας, τα παλαιολιθικά φρούρια της Σκωτίας και βεβαίως από την κλασική και αλεξανδρινή Ελλάδα η ιταλική πρωτεύουσα είναι ένα απέραντο μουσείο. Προσθέστε 15 τουλάχιστον αιώνες συνεχούς ζωής, όπου η Ρώμη είναι το εμπορικό, διοικητικό, εκκλησιαστικό, στρατιωτικό και πνευματικό κέντρο, επιπλέον υπολογίστε την απολυταρχική και οικονομική δύναμη του πάπα και της Καθολικής Εκκλησίας του και θα καταλάβετε εύκολα πως έγινε αυτό που λέμε μεγαλείο της Ρώμης.
Σαν επίλογος
"Η Ρώμη μου θυμίζει έναν άνθρωπο που εξασφαλίζει τα προς το ζην εκθέτοντας στους επισκέπτες τα λείψανα της γιαγιάς του", είπε με δηκτικό χιούμορ ο Ιρλανδός συγγραφέας Τζέϊμς Τζόϊς για την ιταλική πρωτεύουσα. Σήμερα η "γιαγιά" έγινε ηλικίας 2.757 ετών. Σύμφωνα με το μύθο, την ίδρυσε πάνω σε επτά λόφους, την 21η Απριλίου 753 π.Χ. ο Ρωμύλος, αφού πρώτα ξέκανε τον δίδυμο αδελφό του Ρώμο.
Τεράστιο το βάρος της κληρονομιάς για την αιώνια κυρία. Η παρακμή τον τελευταίο αιώνα είναι εμφανής. Η πόλη πλέον δεν παράγει. Μόνο συντηρεί -γιατί σέβεται το παρελθόν της. Ο Μικελάντζελο δεν σμιλεύει πια. Οι αυτοκράτορες κοιμούνται τον αιώνιο ύπνο στα μαυσωλεία τους. Το αλάθητο του Πάπα δεν υπάρχει- απόδειξη οι πρόσφατες συγνώμες του. Αν όμως θέλετε να νιώσετε την ακατανίκητη έλξη που ασκεί το αρχαίο και αλλοτινό, ταξιδέψτε στην "Αιώνια πόλη". Οι ντόπιοι που αναπνέουν και κινούνται καθημερινά στο κλίμα συντριπτικών προγονικών επιτευγμάτων κάτι ξέρουν. Γι' αυτό συνηθίζουν να λένε πως "για να νιώσετε τη Ρώμη δε φτάνει ούτε μια ζωή".
Οι ιστοσελίδες του Χρήστου Μυστιλιάδη στο διαδίκτυο βρίσκονται στη διεύθυνση: http://www.enlefkotv.com