Οι συμβολισμοί του Πάσχα

Σαράντα μέρες νηστείας συν μία εβδομάδα.

Έπειτα από τη σαρανταήμερη νηστεία που ξεκινάει την Καθαρή Δευτέρα, υπάρχει μία ακόμα βδομάδα νηστείας και ειδικών λειτουργιών, που περιγράφουν τις τελευταίες μέρες του πάθους του Χριστού πριν από τη Σταύρωση η Μεγάλη Εβδομάδα.

Η παράδοση ορίζει ως έθιμο να βάφουμε κόκκινα αβγά τη Μεγάλη Πέμπτη. Τίποτα δεν είναι τυχαίο σε αυτή την πρόταση. 

Γιατί αβγά; 

Σύμφωνα με μερικούς, με το αβγό γίνεται συμβολική αναφορά στη γονιμότητα και τη δημιουργία. Στη γέννηση, συνεπώς, η οποία προϋποθέτει μια φάση επώασης - εδώ του «εν σπέρματι» σωτήριου λόγου. Κατά άλλους, το αβγό δεν παραπέμπει στη γέννηση αλλά στην αναγέννηση του κόσμου.

Άλλωστε θα ήταν πλεονασμός, ύστερα από την άλλη επίσημη γιορτή, αυτή των Χριστουγέννων, κατά την οποία δεν τρατάρουμε -βέβαια- βαμμένα κόκκινα αβγά, παρά μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Το αβγό παραπέμπει στην περιοδική ανανέωση της φύσης (στην καρδιά της άνοιξης έτσι κι αλλιώς βρισκόμαστε) και ειδικότερα στην περίπτωση της χριστιανικής πίστης, την προσδοκία της ανάστασης, η οποία θα πρέπει να οριστεί όχι τόσο ως ξεκίνημα αλλά ως -νόστος, επιστροφή, επανάληψη. Επιστροφή, δηλαδή, σε ποια κατάσταση; Μα, στη χαρισάμενη ζωή πριν από την «πτώση»!

Γιατί κόκκινα;

Το κόκκινο συμβολίζει το αίμα που έχυσε ο Χριστός όταν σταυρώθηκε. Ταυτόχρονα συμβολίζει τη χαρά στην ορθόδοξη παράδοση. Συμπέρασμα; Δεν διανύουμε το καρναβάλι, για να βάφουμε τα αβγά μπλε, μοβ ή πετρόλ. Έχουν τη σημειολογία τους. (Το ίδιο ισχύει και για το αβγό που θα στολίσει το πασχαλινό τσουρέκι-πλεξούδα που θα φτιάξετε).

Γιατί τη Μεγάλη Πέμπτη; Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι πένθιμη περίοδος, όπου θυμόμαστε τα Πάθη του Χριστού. Η Μεγάλη Πέμπτη είναι η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός πρόσφερε άρτο και οίνο ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να μας ελευθερώσει από τα δεσμά της αμαρτίας.

Και φέτος θα τηρήσουμε το έθιμο.

Μόνο που μπορούμε και πιο συνειδητοποιημένα. Θα αγοράσουμε (βιολογικά) αβγά, θα τα ξαναβάψουμε και θα τα γυαλίσουμε με λάδι και πανάκι. Και το Μεγάλο Σάββατο, μετά τη μεσονύχτια λειτουργία, συγκεντρωμένοι όλοι γύρω από το τραπέζι θα επιλέξουμε από το καλάθι το «τυχερό» αβγό που θα ραγίσει τα υπόλοιπα.

Και θα τσουγκρίζουμε είτε για την ιεροτελεστία είτε για πλάκα. Χωρίς τύψεις, γιατί το αβγό είναι σύμβολο ζωής και όπως σπάει το αβγό έτσι έσπασε και ο τάφος από τον οποίο βγήκε ο Χριστός. Και γιατί τα βραστά πασχαλινά αβγά εντάσσονται στην κατεξοχήν οικονομική τέχνη της κουζίνας.

Στην τέχνη, με άλλα λόγια, της αξιοποίησης των υπολειμμάτων, που καλλιεργεί τη φαντασία...