Δεν μοσχοβολούν μόνο από το άνθος τους, όπως συνήθως συμβαίνει. Μοσχοβολούν και τα φύλλα τους και ο κορμός τους και βέβαια και τα άνθη τους. Τα αρωματικά αυτά βότανα αγαπούν το ξερό κλίμα της Μεσογείου, με τις σποραδικές ανοιξιάτικες βροχές και τα φωτεινά, ζεστά καλοκαίρια με τις αρωματικές νύχτες. Σ'αυτό το κλίμα δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, παράγουν δηλαδή τα καλύτερα αιθέρια έλαια -και τα αιθέρια έλαια είναι αυτά που τους δίνουν τον ιδιαίτερό τους χαρακτήρα στη θεραπευτική ή τη γαστρονομία. Ζωντανεύουν, θερμαίνουν και τονώνουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Δυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, καθαρίζουν το αναπνευστικό και τονώνουν το πεπτικό.
Το θυμάρι θα μπορούσε να είναι και συνώνυμο της Ελλάδας. Δεν νομίζω να υπάρχει μέρος της χώρας μας που να μην φυτρώνει το αξιαγάπητο θυμαράκι μας. Βότανο που δεν θα έπρεπε να λείπει από καμία κουζίνα, αλλά κι από κανένα φαρμακείο.
Αλλοι λένε πως η ονομασία θυμάρι έρχεται από το "θύειν", θυσιάζω στους θεούς, μια κι αντί του ακριβά εισαγόμενου λιβανιού, επιτρέπονταν οι καπνισμοί από θυμάρι, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να προσβληθούν οι θεοί. Αλλοι πάλι λένε πως προέρχεται απ'το "θαμ" ή "θμ", αιγυπτιακή ονομασία είδους θυμαριού που χρησίμευε στην τελετουργική κάθαρση και ταρίχευση των νεκρών. Πάντως, όποια και να είναι η καταγωγή της ονομασίας και οι δύο λένε την αλήθεια για την ευγένεια, αλλά και την αποτελεσματικότητα αυτού του βοτάνου.
Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι γνωστές από την εποχή του Ιπποκράτη. Η χρήση του είναι πολλαπλή. Ως βάμμα, ως αφέψημα, ως λάδι για εντριβές, ως κατάπλασμα, ως αιθέριο έλαιο και στον καπνισμό. Το θυμάρι είναι το καλύτερο αντισηπτικό και απολυμαντικό βότανο που είχαμε στη διάθεσή μας. Την ιδιότητά του αυτή την οφείλει στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε θυμόλη (thymol) που έχει το αιθέριο έλαιό του. Η θυμόλη είναι μια ουσία αντιμικροβιακή και μυκητοκτόνα.
Το θυμάρι θεραπεύει βρογχίτιδες, δυναμώνει το ανοσοποιητικό σε κάθε γρίπη ή κρύωμα, χαλαρώνει το σπαστικό βήχα, είναι αποχρεμπτικό, εμμηναγωγό, τονώνει το στομάχι. Η εσωτερική του λήψη ως αφέψημα ή βάμμα θέλει προσοχή στη δοσολογία γιατί είναι ένα βότανο δυνατό που μπορεί να προκαλέσει διάρροιες ή πονοκεφάλους. Επίσης δεν συνίσταται η μακροχρόνια εσωτερική του λήψη χωρίς την παρακολούθηση ειδικού, διότι επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Με το λάδι ή το βάμμα γίνονται εντριβές σε κρύωμα, γρίπη, συναίσθημα κόπωσης, αλλά και σε πονεμένες αρθρώσεις από αρθριτικά ή εξαρθρώσεις, στραμπουλίγματα.
Το λάδι θυμαριού και το βάμμα μπορεί να το φτιάξει ο καθένας εύκολα μόνος του. Μαζεύουμε το ανθισμένο φυτό στις αρχές του καλοκαιριού, γεμίζουμε ελαφρά ένα βάζο μαρμελάδας και καλύπτουμε μέχρι επάνω με λάδι ελιάς ή ρακή ή οινόπνευμα 40%. Τοποθετούμε το βάζο σε μια σκοτεινή γωνιά, αν είναι για βάμμα και στον ήλιο αν είναι λάδι, τουλάχιστον για 6 εβδομάδες. Μετά φιλτράρουμε το μίγμα από ένα πανί και έχουμε το λάδι ή το βάμμά μας έτοιμο. Το βάμμα κρατάει χρόνια πολλά, ενώ το λάδι όχι πάνω από 1-1.5 χρόνο.
Το βάμμα έχει πολλές καθημερινές χρήσεις, π.χ. μερικές σταγόνες στην μπανιέρα τονώνουν και ξεκουράζουν ή σε νερό που βράζει για να καθαρίσει η ατμόσφαιρα ή μερικές σταγόνες μαζί με 2-3 σταγόνες αιθέριου ελαίου λεμονιού στον κουβά του σφουγγαρίσματος, αφήνουν ένα σπίτι καθαρό και μια ευωδία χίλιες φορές πιο ευχάριστη απ'τα χημικά απορρυπαντικά. Δοκιμάστε το!