Μήλο - Ο καρπός της αμαρτίας

Το μήλο πρωταγωνιστεί σε τόσους μύθους, που είναι αδύνατο να μην αναρωτηθεί κανείς, γιατί; Γιατί ο Θεός διάλεξε, από όλα του τα δημιουργήματα, το Μήλο ως αντικείμενο ενός τόσο καθοριστικού πειρασμού; Γιατί η Έριδα έριξε το χρυσό της Μήλο για να εκδικηθεί το Δία, προκαλώντας έτσι τον πρώτο μεγάλο πόλεμο στον κόσμο των παραμυθιών;
Είναι, πράγματι, ένα πολύ όμορφο, εύγευστο και ιδιαίτερα υγιεινό φρούτο. Αλλά είναι τόσο σπουδαίο που «έδωσε» το όνομά του στη μητρόπολη του κόσμου, τη Νέα Υόρκη (Big Apple).
Το μήλο έχει τη θέση του και στις λαϊκές παραδόσεις, τα έθιμα και τις δεισιδαιμονίες των λαών. Η μηλιά ήταν δώρο του Διόνυσου στους ανθρώπους, σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία. Τα χρυσά μήλα από τον κήπο των Εσπερίδων λεγόταν ότι εξασφάλιζαν την αθανασία. Προσφέρθηκαν στην Ήρα ως γαμήλιο δώρο όταν παντρεύτηκε τον Δία.
Για τους Πυθαγόρειους, αλλά και για πολλούς μεταγενέστερους, το μήλο συμβόλιζε το απόκρυφο. Αν κοπεί οριζόντια, απεικονίζει ένα τέλεια σχηματισμένο πεντάκτινο αστέρι, την πεντάλφα, το κλειδί κάθε γνώσης καλής ή κακής. (Στα λατινικά ή λέξη για το μήλο, "malum", είναι ομόηχη της λέξης που σημαίνει "κακό").
Στην Ελλάδα της ιστορίας, τα μήλα καλλιεργούνται ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα τουλάχιστον. Τα προτιμούσαν ιδιαίτερα στις αθηναϊκές γαμήλιες τελετές. Ωστόσο, σπάνιζαν και ήταν ακριβά, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε ο νομοθέτης Σόλων όρισε ότι το νεόνυμφο ζεύγος μπορούσε να φάει από κοινού μόνο ένα μήλο πριν πάει στο κρεβάτι.
Θεωρείται ακόμα ότι τα μήλα συμβάλλουν στη μακροζωία, ιδιότητα που ενδιέφερε το Μέγα Αλέξανδρο και αποτέλεσε τη βάση για τη λαϊκή ρήση "ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα". Σύμφωνα με το θρύλο, ο Μέγας Αλέξανδρος ανακάλυψε μήλα που μπορούσαν να παρατείνουν τη ζωή ορισμένων ιερέων, μέχρι και 400 χρόνια σε μία από τις εκστρατείες του.
Κανείς δε γνωρίζει με βεβαιότητα ποια είναι η κοιτίδα της μηλιάς. Οι παλαιότερες αναφορές φαίνεται να την εντοπίζουν στην νοτιοανατολική Ευρώπη ή την νοτιοδυτική Ασία. Ωστόσο, μήλα έχουν ανακαλυφθεί σε προϊστορικούς λιμναίους οικισμούς της Ελβετίας, ενώ το αποτύπωμα ενός σπόρου από μήλο κάνει την εμφάνισή του σε ένα απολίθωμα που χρονολογείται από τη νεολιθική περίοδο στην Αγγλία.
Όποια κι αν είναι η πατρίδα της, ωστόσο, η μηλιά καλλιεργείται από την αυγή της ιστορίας σε κλίματα όλων των ειδών. Στην Ανατολία έχουν βρεθεί απανθρακωμένα μήλα που χρονολογούνται από το 6500 π.Χ. Τον 13ο π.Χ. αιώνα ο Φαραώ Ραμσής ο Β΄ φύτεψε μηλιές στο δέλτα του Νείλου.
Στις μέρες μας η το μήλο είναι η τρίτη πιο διαδεδομένη οπωροκαλλιέργεια, με ετήσια παγκόσμια παραγωγή που πλησιάζει τους 59.000.000 τόνους. Σε ολόκληρο τον κόσμο καλλιεργούνται 7.000 περίπου διαφορετικές ποικιλίες μήλου. Οι περισσότερες ποικιλίες στην Ελλάδα προέρχονται από την Αμερική ενώ η γνωστότερη ντόπια ποικιλία είναι τα φιρίκια, του Πηλίου.
Στον πολύπλοκο, ιντριγκαδόρικο και δαιδαλώδη κόσμο της γαστρονομίας, το μήλο έχει ξεκάθαρη θέση. Πρωταγωνιστεί σε πάμπολλα, απολύτως gourmet πιάτα φαγητών και γλυκών και όχι μόνο. Από την παραδοσιακή μηλόπιτα έως τη μους σοκολάτας με μήλο, το μήλο παρελαύνει με αυτοπεποίθηση μπροστά στα έκθαμβα μάτια μας.