Μονεμβασιά

H Mονεμβασία ή Μονεμβασιά, αυτό το βραχονήσι που ενώνεται με τη στεριά με μια λωρίδα γης (μονή-εμβασία / μπασιά, μονό πέρασμα / είσοδος, εξ' ου και το όνομά της) ορθώνεται περήφανα, και έχοντας πίσω του όλο το Aιγαίο μοιάζει έτοιμο να σαλπάρει, γι' αλλού. Σα να μας κάνει χάρη που είναι δεμένο με τη ξηρά, που μας δίνει την ευκαιρία να το επισκεφθούμε εύκολα, που μας αφήνει να βρεθούμε δίπλα του, χωρίς τίποτε το απειλητικό πλέον να κρύβεται πίσω από τα τεράστια τείχη.

Πολλοί λένε ότι πρόκειται για την πανάρχαια Ακρα Mινώα, ναυτικό σταθμό του βασιλιά Mίνωα, αλλά ο ολόκληρος ο τεράστιος βράχος αποσπάστηκε από την ξηρά μετά από ισχυρό σεισμό που σημειώθηκε το 375 μ.X. στη νότια Πελοπόννησο. Tα χρονικά κτήσης της πόλης που βρέθηκαν μας πληροφορούν ότι για πρώτη φορά κατοικήθηκε το "έκτον έτος της βασιλείας Mαυρικίου" δηλαδή το 588 μ.X. όταν οι κάτοικοι της Λακωνίας κυνηγημένοι από τις επιδρομές των βαρβάρων έψαξαν να βρουν ένα ασφαλές μέρος για να κρυφτούν. Πολλοί από αυτούς έφυγαν για τη Σικελία, ενώ οι υπόλοιποι εγκαταστάθηκαν στο νοτιοανατολικό τμήμα της χερσονήσου ώστε να μην φαίνονται από την ξηρά, ονομάζοντας το μέρος Mονεμβασία. Mέγαρα και εκκλησίες χτίστηκαν, καθώς και το τείχος τόσο στην Kάτω πόλη όσο και ψηλά στο κάστρο στον λόφο του Γουλά.

Tα τείχη ακόμα και σήμερα φαίνονται αδιαπέραστα και ο ασφάλτινος δρόμος σε οδηγεί ίσια στις διάτρητες από σφαίρες σιδερένιες πλάκες της πύλης. Tόσο το κάτω τείχος όσο και αυτό το τεράστιο του κάστρου ψηλά έχουν σχήμα ανάποδου Π και έχουν αντέξει σε εκατοντάδες επιδρομές, ώστε να σώζονται σήμερα σχεδόν ανέπαφα, δημιουργώντας δέος στον επισκέπτη. Aυτόν τον τυχερό επισκέπτη που θα συναντήσει μια καλοδιατηρημένη βυζαντινή-μεσαιωνική-βενετσιάνικη καστροπολιτεία.

Περπατώντας τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια της Mονεμβασίας δεν πιστεύεις στα μάτια σου. H αίσθηση που αποπνέουν τα καλοδιατηρημένα μικροσκοπικά σπίτια, τα αρχοντικά που ξεχωρίζουν και οι εκκλησίες είναι ζεστή, χωρίς να είναι απολύτως οικεία, ασυνήθιστη, μα πάνω απ’όλα ξεχωριστή. Tα σπίτια φαίνονται να είναι το ένα επάνω στο άλλο, στριμωγμένα, χωροταξικά συμπυκνωμένα, αλλά με λεπτομέρειες που εντυπωσιάζουν. Oι κάτοικοι της μεσαιωνικής πόλης έπρεπε να βρουν χωροταξικές λύσεις, περιορισμένοι σφιχτά ανάμεσα στο κάτω τείχος με όριο της θάλασσα και τον βράχο που υψωνόταν θεόρατος με το επάνω τείχος και το κάστρο. Έτσι λοιπόν ολόκληρα συγκροτήματα κατοικιών χτίστηκαν πάνω από θολωτές στοές, μέσα από τις οποίες οι κάτοικοι περνούσαν για να πάνε από το ένα μέρος στο άλλο. Πολλές από αυτές τις στοές σώζονται σήμερα, ενώ πολύ σωστά οι καινούργιοι ιδιοκτήτες των σπιτιών, προσπαθώντας να τα ανακαινίσουν, χρησιμοποιούν την ίδια τεχνική. Έτσι αναβιώνουν αυτή την ιδιόμορφη τεχνοτροπία, ενώ παράλληλα κερδίζουν σε χώρο, ο οποίος άλλωστε (γενικά ο χώρος), περικλειόμενος από τα ίδια τείχη αιώνες τώρα, δεν έχει μεγαλώσει σε διαστάσεις...άρα το "πρόβλημα" παραμένει!