Κυρία Τριχοπούλου, πείτε μας ορισμένους από τους σταθμούς στην καριέρα σας. Τι σας ώθησε στην επιδημιολογία και ιδιαίτερα στην επιδημιολογία των χρόνιων νοσημάτων;
Η ανάγκη τεκμηρίωσης της σχέσης της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής με την υγεία με ώθησε να ασχοληθώ περισσότερο με τη διατροφική επιδημιολογία. Μετά την έρευνα των 7 χωρών τη δεκαετία του 1960, το θέμα της Μεσογειακής διατροφής είχε ξεχαστεί. Ήταν τότε, το 1970 και 1980, που ξεκίνησε η καταιγιστική διαφήμιση των σπορέλαιων και μαργαρινών στην Ελλάδα με συνέπεια, όχι μόνο το ελαιόλαδο να μη θεωρείται το πλέον υγιεινό λιπίδιο, αλλά γενικότερα να εγκαταλείπουμε την παραδοσιακή μας διατροφή και τα συνυφασμένα με αυτή προϊόντα. Στο πλαίσιο αυτό η επιστημονική τεκμηρίωση της αξίας τους ήταν επιτακτική.
Ποια θεωρείτε ως σημαντικότερα προβλήματα για την ανθρώπινη υγεία σήμερα;
Το κάπνισμα, η έλλειψη σωματικής άσκησης και η κακή διατροφή.
Ποιος ο ρόλος της διατροφής στην υγεία; Υπάρχουν δεδομένα που να τεκμηριώνουν αυτόν το ρόλο;
Σημαντικός, όπως προκύπτει από επιδημιολογικές, κλινικές και εργαστηριακές έρευνες.
Μιλήστε μας για τη μελέτη «Υδρία». Ποιος ο σκοπός της και τα σημαντικότερα αποτελέσματά της;
Το πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ είναι μια εθνική έρευνα για την υγεία και τη διατροφή του πληθυσμού στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, σκοπός του προγράμματος είναι η συλλογή δεδομένων σχετικά με τη διατροφή και την υγεία του ελληνικού πληθυσμού. Τα δεδομένα αυτά θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα για τις διατροφικές συνήθειες του πληθυσμού και τους ενδεχόμενους κινδύνους από αυτές, καθώς και στην προσπάθεια εξεύρεσης αποτελεσματικότερων λύσεων για την αντιμετώπισή τους.
Στην έρευνα συμμετέχουν τουλάχιστον 4.000 ενήλικες άνδρες και γυναίκες από όλη τη χώρα. Η επιλογή των συμμετεχόντων έγινε με τη συνδρομή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, με σκοπό να διασφαλιστεί η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος.
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι εθελοντική και τα προσωπικά δεδομένα άκρως εμπιστευτικά.
Η έρευνα διεξάγεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Υγείας (ΕΙΥ) σε συνεργασία με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με τη συγχρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Ποια η θέση της κρητικής και της ελληνικής διατροφής γενικότερα στην Παγκόσμια Κληρονομιά (UNESCO);
Καταλυτική, οι αρχικές έρευνες βασίζονται σε μελέτες στον ελληνικό πληθυσμό και η κατεξοχήν πρώτη στον πληθυσμό της Κρήτης.
Ποιες αλλαγές βλέπετε στη σύγχρονη διατροφή και πώς σχετίζονται με το επίπεδο υγείας του ελληνικού πληθυσμού;
Πολλά στοιχεία της διατροφής μας είναι πολύ καλά, ιδίως στις μεγάλες ηλικίες , όπως υψηλή κατανάλωση λαχανικών, φρούτων και ελαιολάδου. Σε αυτά όμως προσθέσαμε πολύ κρέας. Η παχυσαρκία στην Ελλάδα και η αυξημένη αρτηριακή πίεση σχετίζονται με αυτές τις διατροφικές εκτροπές.
Υπάρχει κάποια πρόβλεψη για την εξέλιξη των διατροφικών συνηθειών και πώς συνδέονται αυτές οι εξελίξεις με την προληπτική ιατρική;
Είμαι αισιόδοξη, ο κόσμος έχει ενημερωθεί αρκετά και αντιδρά θετικά.
Πώς βλέπετε το μέλλον της Δημόσιας Υγείας στη Χώρα μας;
Προβληματίζομαι πολύ. Ενώ υπάρχουν πολλά άτομα εκπαιδευμένα και αφοσιωμένα στη Δημόσια Υγεία, η μακροχρόνια στρατηγική και ο συντονισμός υπολείπονται. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η έλλειψη πόρων.
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους επιστήμονες στον τομέα της Δημόσιας Υγείας και ειδικά τους νέους επιδημιολόγους;
Να γνωρίζουν ότι είναι ένας τομέας με περιορισμένες οικονομικές απολαβές, μέτρια κοινωνική αναγνώριση, αλλά παρέχει μεγάλη προσωπική ικανοποίηση λόγω της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.