Αναγνωρίστε τις κατηγορίες του ελαιόλαδου

Το ελαιόλαδο κατατάσσεται σε 3 βασικές ποιοτικές κατηγορίες: τα παρθένα ελαιόλαδα, στα οποία ανήκουν το εξαιρετικό παρθένο και το παρθένο ελαιόλαδο, το ελαιόλαδο αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα, καθώς επίσης και το πυρηνέλαιο. Η κατάταξή τους προσδιορίζεται με βάση ορισμένες βασικές διεθνείς διαδικασίες και σταθερές, όπως ο τρόπος παραγωγής (φυσικές, μηχανικές μέθοδοι ή χημικές μέθοδοι π.χ για το πυρηνέλαιο), η οξύτητα και ορισμένα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (όπως η γεύση και το άρωμα.

Σε μια χώρα παραδοσιακά ελαιοπαραγωγό, όπως είναι η Ελλάδα, θα περίμενε κανείς ότι οι καταναλωτές θα «έπαιζαν στα δάχτυλά τους» τις ποιοτικές κατηγορίες του εθνικού μας προϊόντος. Αντίθετα και όλως περιέργως μετά από μια «μίνι» δημοσιογραφική έρευνα που πραγματοποιήσαμε, ανακαλύψαμε ότι ελάχιστοι ήταν αυτοί που γνώριζαν τις διαφορές μεταξύ των κατηγοριών, ακόμα και μεταξύ των ανθρώπων που έχουν άμεση σχέση με το προϊόν, είτε ως παραγωγοί, είτε ως επαγγελματίες χρήστες.

Δεν έχει νόημα να αναζητήσουμε τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό. Θα το κάνουμε με κάποια άλλη αφορμή. Αντ’ αυτού και επειδή για μας, εδώ στο Gourmed η σωστή ενημέρωση - εκπαίδευση των καταναλωτών αποτελεί βασικό στόχο, αναζητήσαμε τη νομοθεσία και σας την παραθέτουμε, ώστε να επιλέγετε συνειδητά πλέον την ποιότητα ελαιολάδου που προτιμάτε και ανταποκρίνεται στις, κατά περίπτωση, ανάγκες σας.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα στοιχεία που σας δίνουμε στη συνέχεια αφορούν μόνο στο τυποποιημένο ελαιόλαδο, το οποίο υπόκειται σε συνεχείς ελέγχους και η συσκευασία περιέχει αυτό που αναγράφεται στην ετικέτα. Το χύμα ελαιόλαδο πρώτον δεν αναγράφει κανένα από τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου, αλλά ακόμα και αν αναγράφει την οξύτητα, αυτό γίνεται με ευθύνη του προμηθευτή σας, χωρίς καμιά αρμόδια υπηρεσία να το επιβεβαιώνει επισήμως. Το ελαιόλαδο δηλαδή, σε αυτή την περίπτωση, είναι ό,τι δηλώσεις.

1. ΠΑΡΘΕΝΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

Παρθένα χαρακτηρίζονται τα ελαιόλαδα τα οποία προέρχονται από την έκθλιψη του ελαιόκαρπου με μηχανικές μεθόδους ή άλλες φυσικές επεξεργασίες σε συνθήκες που δεν προκαλούν αλλοίωση του ελαίου και τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία άλλη επεξεργασία πλην της πλύσης, της μετάγγισης, της φυγοκέντρισης και της διήθησης. Τα παρθένα ελαιόλαδα κατατάσσονται ανάλογα με το βαθμό της οξύτητάς τους στις παρακάτω κατηγορίες:

α. Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο

Εκλεκτή ποιότητα παρθένου ελαιολάδου, του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ, η οξύτητά του δηλαδή, δεν υπερβαίνει τα 0,8. Θεωρείται το καλύτερο λάδι, καθώς είναι ένας απόλυτα φυσικός χυμός με υψηλή βιολογική αξία. Είναι ιδανικό για να χρησιμοποιηθεί ωμό σε σαλάτες, σάλτσες, χόρτα, κ.λ.π. Το εξαιρετικό παρθένο διατηρεί όλες τις αντιοξειδωτικές ουσίες του ελαιολάδου.

β. Παρθένο ελαιόλαδο

Ελαιόλαδο του οποίου, η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ, δεν υπερβαίνει τα 2g ανά 100g προϊόντος. Είναι ιδανικό για μαγειρευτά φαγητά, ψητά κρέατα, τηγανητά, αρτοσκευάσματα και γλυκά.

2. ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΑΠΟΤΕΛΟΥΜΕΝΟ ΑΠΟ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΕΝΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΑΡΘΕΝΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

Η κατηγορία αυτή του ελαιολάδου αποτελείται από μείγμα εξευγενισμένου ελαιολάδου και παρθένων ελαιολάδων, του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 1g ανά 100g προϊόντος. Χρησιμοποιείται κυρίως στα τηγανητά φαγητά και έχει τη μεγαλύτερη κατανάλωση διεθνώς.

3. ΠΥΡΗΝΕΛΑΙΟ

Έλαιο που αποτελείται από μείγμα εξευγενισμένου πυρηνελαίου, το οποίο παραλαμβάνεται με χημικές μεθόδους από την πυρήνα, το κουκούτσι, δηλαδή, της ελιάς και παρθένων ελαιόλαδων. Η περιεκτικότητά του σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφραζόμενη σε ελαϊκό οξύ, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 1g ανά 100g προϊόντος. Το χρώμα του είναι συνήθως ανοιχτό κίτρινο.

Πέρα από την κατηγοριοποίηση αυτή, ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει το ελαιόλαδο που θα χρησιμοποιήσει με βάση τη γεύση του ελαιολάδου, το άρωμά του και μια σειρά ακόμα παραμέτρους όπως αν είναι βιολογικό, άθερμο, κ.λ.π. Για τους τύπου όμως του ελαιολάδου αναζητήστε πληροφορίες στο άρθρο με τίτλο: Τύποι Ελαιολάδου.