Ελαιόλαδο και μεσογειακή διατροφή

Στις αρχές της δεκαετίας του '60 ξεκίνησε μια έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας με στόχο τη μελέτη των διατροφικών συνηθειών ανθρώπων από 7 διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Γιουγκοσλαβία, Ολλανδία, Φινλανδία, ΗΠΑ και Ιαπωνία).

Η μεγάλη αυτή ερευνητική προσπάθεια διήρκεσε 30 χρόνια και πήραν μέρος περίπου 13.000 άτομα ηλικίας 40-59 ετών. Τα αποτελέσματά της υπήρξαν ένας διατροφικός θρίαμβος για τη μεσογειακή (κυρίως όπως εκφραζόταν στην Κρήτη), αλλά και την γιαπωνέζικη κουζίνα. Θρίαμβος ως προς τις θετικές επιπτώσεις που είχαν στην υγεία των κατοίκων τους: τόσο οι Κρήτες όσο και οι Ιάπωνες εμφάνισαν τα μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο και στεφανιαία νόσο και είχαν το μεγαλύτερο μέσο όρο ζωής, σε σχέση με τους κατοίκους των άλλων χωρών.

Όπως είναι προφανές εκείνο που προσπάθησαν να ανακαλύψουν στη συνέχεια οι επιστήμονες ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της διατροφής των πληθυσμών αυτών, που τους έκαναν τέτοια ... υποδείγματα υγείας.

Η απλότητα και λιτότητα του πιάτου

η έντονη παρουσία καλών λιπαρών (κυρίως από το ελαιόλαδο, τους ξηρούς καρπούς και τα ψάρια)

η ταυτόχρονη απουσία κακών λιπαρών (έτοιμα σνακ και φαγητά, βαριές, κρεμώδεις σάλτσες και κόκκινα κρέατα)

η σταθερή αλλά όχι υπερβολική παρουσία κάποιου αλκοολούχου, όπως το κόκκινο κρασί, τα άφθονα λαχανικά, φρούτα και μη επεξεργασμένα σιτηρά.

Αυτοί κατέληξαν πως ήταν οι βασικού λόγοι που έκαναν τη μεσογειακή και τη γιαπωνέζικη διατροφή να ξεχωρίζουν ποιοτικά από όλες τις άλλες δυτικές παραλλαγές της αφθονίας και των έτοιμων, πολυεπεξεργασμένων προϊόντων.

Ένας επιπλέον λόγος που εντόπισαν οι ερευνητές και συνδύασαν με την καλή εικόνα της υγείας των λαών αυτών ήταν πως δούλευαν αρκετά έξω στην ύπαιθρο, οπότε παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά καθημερινής σωματικής δραστηριότητας από τους υπόλοιπους.

Φάνηκε λοιπόν ήδη από την πρώτη μεγάλη έρευνα ότι η χρήση του ελαιόλαδου ως μοναδικού λιπαρού συστατικού (μαζί με τα ψάρια και τους ξηρούς καρπούς) μιας δίαιτας μειώνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρδιοαγγειακών παθήσεων και στεφανιαίας νόσου της καρδιάς. Μειώνει ακόμη τον κίνδυνο της αρτηριοσκλήρυνσης, λόγω του ότι ελαττώνει τη συγκέντρωση της γλυκόζης, της ινσουλίνης και της κακής χοληστερόλης στον οργανισμό.

Δεκάδες μελέτες από τότε συνδέουν το ελαιόλαδο ακόμη και με ευεργετική δράση κατά κάποιων μορφών καρκίνου, όπως του μαστού ή του προστάτη. Οι δε αντιγηραντικές του ιδιότητες θεωρούνται γνωστές από την αρχαιότητα, απλώς σήμερα η επιστήμη επιβεβαιώνει την ύπαρξη μεγάλης ποσότητας αντιοξειδωτικών στη σύστασή του, πράγμα που έχει σπεύσει να αξιοποιήσει η βιομηχανία καλλυντικών παρασκευάζοντας προϊόντα αντιγήρανσης και ομορφιάς με κύριο συστατικό τους το ελαιόλαδο.