Φαράγγι Σαμαριάς

Από την 1η Μάη μέχρι 31 Οκτώβρη οι επισκέπτες στο φαράγγι της Σαμαριάς μετριούνται σε χιλιάδες, λίγοι όμως είναι εκείνοι που νιώθουν γιατί τελικά πραγματοποίησαν αυτόν τον επίπονο 6-ωρο ποδαρόδρομο. Οι περισσότεροι θέλουν να δουν από πρώτο χέρι ένα από τα ομορφότερα φυσικά τοπία της Ευρώπης, κάποιοι θέλουν απλώς να δοκιμάσουν την αντοχή τους και να πουν ότι τελικά πέρασαν από εκεί. Αλλοι παρασύρονται από την φήμη του διεθνώς και παρότι λιποψυχούν από το πρώτο χιλιόμετρο φτάνουν γκρινιάζοντας με πρησμένα πόδια ως το τέλος. Λίγοι είναι εκείνοι που διασχίζουν το φαράγγι για να δουν την Κρήτη συμπυκνωμένη σε 16 χιλιόμετρα πορείας. Ακόμα λιγότεροι είναι εκείνοι που έρχονται για να "προσκυνήσουν" στον ασημόχρωμο Γκίγκιλο, να χαιρετίσουν το γαλαζοπράσινο ρέμα, να "μιλήσουν" στην Οσία Μαρία, να ακουμπήσουν τα ερείπια του χωριού Σαμαριά, να χαμογελάσουν στα ελεύθερα αγρίμια, να ξεδιψάσουν με νερό από τα χιόνια που λιώνουν, να μυρίσουν δίκταμο, να περάσουν ευλαβικά από τις πέτρινες Πόρτες και να λυτρωθούν με μια βουτιά στο κρυστάλλινο Λυβικό πέλαγος.

"Ένας είναι ο Φάραγγας…" λένε οι Σφακιανοί, "… τα άλλα είναι φαράγγια". Μόνο στον νομό Χανίων ο αριθμός των υπερφυσικών χαραγματιών στα βουνά φτάνει τον αριθμό 50. Όλα τους είναι όμορφα, όλα τους διαφορετικά και όσα περπατιούνται προσφέρουν δυνατές συγκινήσεις. Το φαράγγι της Σαμαριάς όμως σίγουρα ξεχωρίζει, όχι μονάχα για την φήμη που έχει λόγο να κατέχει, αλλά και για την εξαιρετική οργάνωση στο πλαίσιο της ανακύρηξής του ως Εθνικός Δρυμός (από το 1962 παρακαλώ!) Στα 16,7 χιλιόμετρα του μήκους του συγκεντρώνει τρομερές εικόνες, ξεκάθαρα Κρητικές, μεγαλοπρεπείς και ασυναγώνιστες. Το όνομά του το πήρε από την Οσία Μαρία την Αιγυπτία που τιμούσαν σε ένα μικρό εκκλησάκι έξω από τον οικισμό της Σαμαριάς…Οσία Μαρία/ Σία Μαρία/ Σιά Μαριά/ Σαμαριά!

Εκεί κάπου στην αρχή του χρόνου λένε πως ένας Τιτάνας της Κρήτης έριξε μια μαχαιριά στα σπλάχνα της γης και φτιάχτηκε το φαράγγι. Στην αρχαία πόλη Καινώ, μέσα στο φαράγγι γεννήθηκε η πανέμορφη Βριτόμαρτις, η Κρητικιά θεά Αρτεμη που αγαπούσε πολύ τα αγρίμια. Εδώ όμως έπνεε ανέκαθεν το αεράκι της λευτεριάς, τόσο επί ενετοκρατίας, τουρκοκρατίας, όσο και στην κατοχή των γερμανών. Ποιος άλλωστε μπορούσε να τα βάλει με αγρίμια-Κρητικούς που δρασκελίζουν χορεύοντας το φαράγγι σε λιγότερο απ’ τον μισό χρόνο που χρειαζόμαστε εμείς σήμερα; Η Ιστορία από το οροπέδιο του Ομαλού και μέχρι τα νότια παράλια στην Αγία Ρουμέλη έχει αφιερώσει πολλά κεφάλαια και όλα τους σημαντικά. Το σημερινό αξιοθέατο και βατό φαράγγι, ήταν ένα δυσπρόσιτος, δύσβατος, αλλά απόλυτα λειτουργικός-ζωντανός χώρος για τους Κρητικούς και ιδιαίτερα για τους Σφακιανούς. Ένιωθαν σαν το σπίτι τους περιδιάβαιναν ελεύθεροι και μονάχα όταν το φαράγγι έγινε Εθνικός Δρυμός παράτησαν τους οικισμούς και τα μετερίζια τους οι Σφακιανοί. Γίνανε όμως φρουροί-φύλακες του Φάραγγα και τώρα προσέχουν ετούτο το μνημείο της φύσης να μη χαλάσει. Αλλάξαν οι καιροί… πιο αργά όμως αλλάζουν οι Κρητικοί και ακόμα πιο αργά οι Σφακιανοί!