Ταϋγετος, το ψηλότερο βουνό της Πελοποννήσου

To ψηλότερο βουνό του Μοριά όπως το αντικρίζεις από την Λακωνική του μεριά, περιτριγυρισμένο από μπαξέδες με πορτοκαλιές και ατέλειωτες εκτάσεις με ελιές, μοιάζει δυσπρόσιτο και μονάχο. Μικροί οικισμοί σχεδόν κολλημένοι μεταξύ τους σκαρφαλώνουν δειλά στους πρόποδες, αντλώντας δύναμη από τα "πόδια" του βουνού και ελάχιστοι είναι εκείνοι-οι οικισμοί-που αναρριχώνται πλησιάζοντας τα 1000 μέτρα αφήνοντας τα υπόλοιπα 1400 επιβλητικά απροσπέλαστα. Ακόμα και η φοβερή καστροπολιτεία του Μιστρά μοιάζει να "λουφάζει" μπρος στην λευκή χειμωνιάτικη κορυφογραμμή του.

Στα δάση του οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι κατοικούσε η ίδια η θεά ¶ρτεμις, προστάτιδα του κυνηγιού, που συνοδευόταν πάντα από ένα χρυσοκέρατο ελάφι. Εκεί ζούσε και η πανέμορφη νύμφη Ταϋγέτη από την οποία πήρε το πανάρχαιο όνομά του. Άλλοι λένε ότι ονομάστηκε έτσι γιατί σύμφωνα με τον Ησύχιο, ο Ταΰγετος συνδέεται με το -ταύς που σημαίνει μέγας, πολύς και τη ρίζα –γα. Όμως επειδή η λέξη είναι προελληνική, είναι δύσκολο να ετυμολογηθεί ακριβώς.

Κατά την μεσοβυζαντινή περίοδο το βουνό λεγόταν Πενταδάκτυλος. Σήμερα απλά είναι το ψηλότερο βουνό της Πελοποννήσου! Η κορυφογραμμή του εκτείνεται από βορρά προς νότο και σηματοδοτεί το όριο ανάμεσα στις δύο όψεις του, την ανατολική που ανήκει στη Λακωνία και την δυτική της Μεσσηνίας.

Αν δεν σας έχει τύχει να ξυπνήσετε και με το "καλημέρα" να αντικρίσετε τις χιονισμένες κορυφές του Ταΰγετου έχετε χάσει το μεγαλύτερο κομμάτι του "μυστηρίου" της Λακωνικής γης. Από μόνη της η θέα του θεόρατου βουνού έχει την ικανότητα επέμβασης στη δημιουργία χαρακτήρα και ετούτο δεν το βγάζω από το μυαλό μου…

Την πρώτη απλή εικόνα την παίρνω από τον Φώτη Κόντογλου: "Εάν αγναντεύει κανένας απ’ τον κάμπο το μεγάλο βουνό που το λένε στ’ αρχαία Ταΰγετο και στην απλή γλώσσα Πενταδάχτυλο, βλέπει αραδιασμένα στα ποδάρια του κατά το μέρος της ανατολής κάμποσα ριζοβούνια, κι απάνου σε τούτα, σα να’ναι δυναμάρια της μεγάλης ραχοκοκκαλιάς, ακουμπάνε οι χιονισμένες κορυφές της που προβάλλουνε παραπίσω, η μία πάνου στην άλλη…".

Ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος μιλώντας για τον Δωρικό ασκητισμό και την αθανασία της ομορφιάς στη Λακωνική γη αναφέρει: "Βουνό πανύψηλο, πολυκόρυφο, γαλάζιο σαν την ακύμαντη θάλασσα και πράσινο σαν ένα ολόδροσο φύλλο, αιώνια χιονισμένο, πλημμυρισμένο από θαυμάσιες αφορμές αισθητικής ευφροσύνης, ο Ταΰγετος είναι καμάρι και στόλισμά της."

Ο Κώστας Ουράνης πήγαινε βόλτες στον Ταΰγετο μαζί με τον Στρατή Μυριβήλη και έμεναν με το στόμα ανοιχτό καθώς ο δρόμος από την Τρίπολη έστριβε απότομα και αντίκριζαν τον όγκο του Ταϋγέτου. Η σκηνή παραμένει η ίδια ακόμα και σήμερα και ο Κώστας Ουράνης γράφει: "Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα υπήρχε βουνό με τέτοιον χαρακτήρα, τέτοιαν ατομικότητα. Η εικόνα του ήταν άφθαστα μεγαλοπρεπής. Παρουσιάζεται στηριγμένος σε τεράστιες συμπαγείς πλαγιές, παρόμοιες με στηρίγματα τειχών, χρώματος μοβ και μολυβένιου και οι κορφές του, που έχουν σχήματα πυραμίδων, ξεκόβονται στον γαλάζιο ουρανό κατακάθαρα και σκληρά…ο Ταΰγετος σηκώνεται ανεμπόδιστος, ίσιος, ωραίος και δυνατός-με μια περήφανη ανάταση-ίσαμε το ύψος των χιονοσκεπασμένων κορυφών του. Καθώς εμφανίζεται έτσι δεν δίνει μόνο μια εντύπωση μεγαλείου, αλλά και μια βαθιά συγκίνηση". Από την άλλη ο Στρατής Μυριβήλης τον λέει "Αρσενικό" βουνό και τον συνδυάζει με την Ηρωική συμφωνία του Μπετόβεν: "Ο Ταΰγετος είναι απερίγραπτος, αδύνατο να εκφραστεί χωρίς τη μουσική του Μπετόβεν. Τόσο πυκνή, τόσο κυριαρχική είναι η επιβολή του πάνω στην ψυχή του ανθρώπου. Είναι το ίδιο όπως αντικρίζεις ένα τεράστιο μνημείο μεγαλοφυΐας. Η εντύπωση είναι ακαθόριστη στις λεπτομέρειες, όμως το νόημα του είναι όρθιο. Σε αναγκάζει να σταθείς και να το δεχτείς και συ όρθιος. Να το δεχτείς κατάστηθα σα μια μεγάλη ευτυχία ή μια θεομηνία που σου κρούει την ψυχή και σου γυρεύει προσταχτικά μιαν απάντηση".