Ο ταπεινός κολιός

Η αλήθεια ωστόσο είναι ότι η εποχή αυτού του τόσο αγαπητού ψαριού της Μεσογείου διαρκεί παραπάνω απ' ό,τι προστάζει το λαϊκό γνωμικό. Από Μάη μέχρι Σεπτέμβρη οι θάλασσες της περιοχής βρίθουν από την παρουσία του. Απλώς, τον Αύγουστο κολυμπάει σε μικρότερα βάθη καθιστώντας ευκολότερη την αλιεία του.

Ένας χρόνος ζωής...
Το χειμώνα, κολιοί και σκουμπριά βρίσκονται σε ένα είδος χειμερίας νάρκης μένοντας σε μεγάλα βάθη στη θάλασσα. Γύρω στο Δεκέμβρη, αρχίζουν να ανεβαίνουν προς την επιφάνεια θρεφόμενοι με πλαγκτόν. Έπειτα, καθώς προχωράει ο χειμώνας και αρχίζει να ετοιμάζεται για την περίοδο της ωοτοκίας τρώει σχεδόν ό,τι βρίσκει μπροστά του. Από Μάη μέχρι Σεπτέμβρη ταξιδεύει σε τόσο μεγάλα κοπάδια που τραβάει την προσοχή των πεινασμένων γλάρων τους οποίους βλέπουμε να υπερίπτανται ψάχνοντας για το γεύμα τους...

Μέχρι τον Οκτώβρη, το ψάρι είναι έτοιμο να ξανακατέβει σταδιακά στα βάθη της θάλασσας ολοκληρώνοντας έτσι τον ετήσιο κύκλο του. Φαίνεται ότι δεν γνωρίζουμε και πολλά πράγματα για την ύπαρξή του στα βαθιά ή για το πού ακριβώς περνά τη χειμερινή περίοδο, ωστόσο οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι το ψάρι αυτό ξεκινά το ταξίδι του προς την επιφάνεια αφού έχει ήδη ξεχειμωνιάσει στη Μαύρη Θάλασσα.

Ταπεινός, υγιεινός και ιστορικής σημασίας
Ο κολιός ήταν ανέκαθεν ένα ταπεινό ψάρι, περιφρονημένο από τους γευσιγνώστες ελέω των εκλεκτών ξαδέλφων του. Είναι λιπαρό ψάρι και, όπως όλα τα άλλα παχιά ψάρια (π.χ. οι σαρδέλες ή οι αντσούγιες), είναι γεμάτο από λιπαρά οξέα ωμέγα 3 τα οποία πιστεύεται ότι καταπολεμούν τον καρκίνο. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν κατά κάποιον τρόπο ότι το ψάρι αυτό είναι εξαιρετικά υγιεινό και το χρησιμοποιούσαν ως ένα από τα κύρια συστατικά για την Παρασκευή του γάρου, αυτήν την πικάντικη σάλτσα -σημείο αναφοράς στην αρχαιοελληνική κουζίνα- από εντόσθια παχιών ψαριών που είχαν υποστεί ζύμωση στον ήλιο πριν τους αφαιρεθούν τα υγρά.

Σήμερα, ο κολιός συνεχίζει να κυριαρχεί στις ελληνικές θάλασσες και κουζίνες. Συνήθως η παρασκευή του είναι απλή, στο φούρνο με μυρωδικά, κρεμμύδια και τομάτες. Διατηρεί ακόμη τη φήμη του ως ενός από τα μάλλον ταπεινά είδη ψαριών, αν και οι Έλληνες εξακολουθούν να το απολαμβάνουν και μάλιστα αρκετά συχνά.