Print
EmailΤο έθιμο της βαφής των αυγών και της προσφοράς τους ως δώρα δεν είχε αρχικά καμία σχέση με τη χριστιανική θρησκεία, καθώς είναι πολύ παλαιότερο της εμφάνισής της.
Το βαμμένο αυγό θεωρούνταν σύμβολο της ζωής και της αναγέννησης ήδη από τα προ-χριστιανικά χρόνια, στενά συνδεδεμένο με τις γιορτές της άνοιξης, γι’αυτό οι αρχαίοι Έλληνες, οι Πέρσες και οι Κινέζοι συνήθιζαν να το προσφέρουν ως δώρο κατά τη διάρκεια αυτών.
Στην πορεία των χρόνων, το αρχικά παγανιστικό αυτό έθιμο υιοθετήθηκε και προσαρμόστηκε στη Χριστιανική θρησκεία, όπου πλέον το αυγό συμβολίζει τη ζωή αλλά και την Ανάσταση του Ιησού.
Στη χώρα μας, η Μεγάλη Πέμπτη είναι η μέρα όπου ξεκινούν οι προετοιμασίες για τη γιορτή της Ανάστασης. Οι γυναίκες από το πρωί ζυμώνουν τσουρέκια και φτιάχνουν πασχαλινά κουλούρια και, φυσικά, βάφουν τα αυγά.
Για την καθιέρωση του κόκκινου χρώματος υπάρχουν πολλές θεωρίες. Η επικρατέστερη υποστηρίζει πως συμβολίζει το αίμα που έτρεξε από το Χριστό όταν τον λόγχισε ο Ρωμαίος στρατιώτης πάνω στο Σταυρό. Σύμφωνα με άλλους, συμβολίζει το αίμα του εβραϊκού προβάτου, ενώ για κάποιους επελέχθη απλώς και μόνο επειδή είναι το χρώμα της χαράς. Μέσα στις διάφορες θεωρίες, υπάρχει και μία πιο γλαφυρή και ίσως πιο στενά συνδεδεμένη με τη λαϊκή παράδοση. Σύμφωνα με αυτήν, είπαν σε μία γυναίκα ότι ο Χριστός Αναστήθηκε. Εκείνη δεν το πίστεψε και είπε: "Όταν τ’ αυγά που κρατάω γίνουν κόκκινα τότε θα Αναστηθεί ο Χριστός", κι αυτά έγιναν αμέσως κόκκινα.
Αν και το κόκκινο χρώμα πρωταγωνιστεί στη βαφή των αβγών, από τη διαδικασία δεν εξαιρούνται και άλλα χρώματα, ενώ υπάρχουν και διάφορες τεχνικές στολισμού τους. Παλαιότερα συνήθιζαν να "ζωγραφίζουν" πάνω σ’αυτά με λιωμένο κερί πουλιά ή άλλα σχήματα από χρωματιστό χαρτί και μύτη από ζυμάρι. Υπάρχει και λιγότερο χρονοβόρος ή κοπιαστικός τρόπος διακόσμησής τους, καθώς στο εμπόριο κυκλοφορούν ευρέως μικρά αυτοκόλητα και χαλκομανίες ειδικά γι’αυτήν την περίσταση.
Η ίδια η διαδικασία του βαψίματος παραμένει σταθερή μέσα στα χρόνια, αν και τις τελευταίες δεκαετίες έχει απλοποιηθεί, χάρη στις ποικίλες έτοιμες βαφές που κυλοφορούν στο εμπόριο. Το μυστικό για καλύτερο και πιο έντονο χρωματικό αποτέλεσμα είναι η χρήση λευκών αυγών, καθώς το χρώμα πιάνει καλύτερα πάνω σ’αυτά.
Οι νοικοκυρές βάζουν τα αυγά να βράσουν σε καυτό νερό, όπου έχουν ρίξει τη βαφή και μπόλικο ξύδι, και αφού βράσουν, τα γυαλίζουν ένα-ένα χρησιμοποιώντας λάδι και βαμβακερό πανί. Όσες δε επιμένουν παραδοσιακά έχουν πληθώρα επιλογών από φυτικά συστατικά που αποδίδουν διάφορα χρώματα. Για κόκκινο χρώμα, ο σύνηθες τρόπος είναι να τα βράσουν μέσα στο ζωμό βρασμένων πατζαριών. Για πράσινο, τη θέση των πατζαριών παίρνουν τα χλωρά φύλλα καρυδιάς ή η φλούδα χλωρού καρυδιού, για κίτρινα τα φύλλα αμυγδαλιάς, για καφέ οι φλούδες από κρεμμύδια σκούρου χρώματος, ενώ για μωβ αυγά, αρκεί να τα βράσουν ταυτόχρονα με τρεις χούφτες από βιολέτες.
Το εθιμοτυπικό, όμως, που σχετίζεται με τα πασχαλινά αυγά δεν περιορίζεται στη βαφή τους. Παλαιότερα συνήθιζαν το πρώτο αυγό που έβγαινε βαμμένο από την κατσαρόλα να το τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού, προκειμένου να ξορκίσουν το κακό. Δύο από τα έθιμα αυτά που σχετίζονται με τα πασχαλινά αυγά και που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο, είναι αφενός το φιλικό τσούγκρισμα των αυγών μετά την Ανάσταση, όπου το σπάσιμο του κελύφους συμβολίζει τα σπάσιμο του τάφου του Χριστού, άρα την ίδια την Ανάσταση, και αφετέρου η προσφορά τους ως δώρα σε συγγενείς και φίλους.
